در این نوبت از معرّفی آثار ارزشمند، به کتاب”نکاح از دیدگاه کتاب مقدّس” نوشتۀ برادر لوک رایان خواهیم پرداخت. این کتاب به بررسی نکاح و موضوعات مرتبط به آن همچون نامزدی، طلاق و حتّی گناهانی که در لفاف آن یا خارج از این محدوده همچون زنا انجام می‌شود می‌پردازد. در این کتاب سعی شده تا حدالمقدور نکات و تعالیم ضروری این بخش برای آگاهی ایمانداران درج گردد.

در جوامع مختلف ازدواج و مسائلی مانند نامزدی و طلاق، از دیرباز تا کنون، بین تمام انسانها رایج بوده و هیچ ارتباط خاصی به یک دین یا فرهنگ مشخّص ندارد؛ کما این که در بحث موضوع نکاح و سایر موضوعات مرتبط با آن باید بین دو دیدگاهِ متمایز تفاوت قائل شد: دسته ای که ازدواج را به عنوان یک امر مقدّس می‌دانند که از سوی خدا به آن مشروعیّت بخشیده شده؛ و دسته‌ای دیگر که آن را به عنوان یک ساختار فرهنگی و قراردادی تلقّی می‌کنند که در صورت خِلل در قرارداد می‌توانند به آن پایان بدهند و جایگاه دینی برای این امر قائل نیستند.

از آن جایی که مخاطبین موضوع این نوشتار ایمانداران به مسیح هستند پس به موضوع نکاح از منظر کتاب مقدّس و به آن صورتی که در دیدگاه خداوند مجاز و تعریف شده، نگاه گردیده است.

هر چند این امر در فرهنگها و آیینهای مختلف قوانین مخصوص به خود را دارد، امّا اصل و ماهیت ازدواج در همه جا مشابه است: دو نفر از دو جنس متفاوت که با یک پیمان مشترک زندگی خود را آغاز می‌کنند.

نویسنده با این مقدّمه مخاطبین را به تأمّل وا می‌دارد تا با در نظر گرفتن باورهای مختلف دربارۀ ازدواج، به ویژه در زمینۀ تک‌ همسری و چند همسری در دو فرهنگ یهودیّت و مسیحیّت، به تفاوتهای موجود نظر کنند. ازدواج در میان جوامع مختلف با تنوّع دیدگاه‌ها رو به رو است؛ برخی به فرهنگ تک‌ همسری پایبندند، در حالی که برخی دیگر تعدّد زوجین را مجاز می‌دانند. همچنین، میان اقوام مختلف، انواع ازدواجهای دائم و موقت نیز مشاهده می‌شود.

نویسنده بر این امر اذعان می‌نماید که علی‌رغم وضوح و صراحت تعالیم دینی دربارۀ نکاح، همچنان بسیاری از ایمانداران در این زمینه با مشکلات و لغزشها مواجه هستند. این امر نشان دهندۀ چالشها و پیچیدگیهای موجود در جوامع مدرن است که باعث می‌شود افرادی که هنوز در ایمان دینی خود پایبند و مستحکم نگشته‌اند به راحتی گرفتار طوفان بحرانها گردند.

در کشاکش این گفتار نویسنده به مفهوم”زنا”و”زناکاری”که در جهت عکس با ازدواج و وفاداری و متعهّد بودن معنی پیدا می‌کند و بارها در کتاب مقدّس ذکر شده است، می‌پردازد تا مفهوم حقیقی آن را در روند آیاتی که ذکر می‌شود روشن سازد.

در کتاب مقدّس مفهوم زنا به معنی خیانت به خدا و پیمان شکنی و خروج از عهد و پیمان با خداوند می‌باشد. خداوند در کتاب مقدّس به طور مکرّر به اهمیّت حفظ پاکی و وفاداری در روابط اشاره کرده و خواستار وفاداری است و هر جایی که از قوم خود یاد کرده آنها را با عنوان زن و زوجه معرّفی نموده و جایی که قوم از خدا سر بر می‌تافتند آنها را زناکار خطاب کرده است.

نویسنده نمونه‌هایی از این دست را از کتاب هوشع و سایر کتب ذکر نموده تا نشان دهد که زناکاری می‌تواند به معنی گسترده‌تر از صرفاً خیانت جنسی و شامل هر گونه نافرمانی و ترک عهد با خداوند نیز باشد.

او در بدو ورود برای وارد شدن در این مبحث با آغاز پرسشی دربارۀ تعریف نکاح از دیدگاه عامه خوانندگان را محک می‌زند تا آنها را به نقطۀ شروعی که دربارۀ تقدّس این امر در ذهنشان جای گرفته، ببرد. او در قدم اوّل با نگاه به آن چه که در ابتدای خلقت بوده و همین طور رویکردی به کتاب پیدایش و اسرار آن و همین طور رجوع به این امر حسب گفتۀ خداوند عیسی که با ذکر مثلی آن را شرح داد، سعی نموده آن چه را که در باور اکثریّت به عنوان امری مصطلح متداول گشته تصحیح کند و پس از آن به منظر خداوند در ارتباط با حالت کنونی این قضیه بپردازد.

در ادامۀ شرح نکاح، نویسنده به سراغ تشریح نامزدی و دوران پیش از نکاح می‌رود و این موضوع را از منظر آموزه‌های کتاب مقدّس بررسی می‌کند. این بخش به چند نکتۀ مهم درباره نامزدی از دیدگاه کتاب مقدّس و باورهای مسیحی اشاره دارد که برای دو نفر که در دوران نامزدی و پیش از عقد نکاح هستند، درخور توجّه است.

نویسنده به شرح چگونگی ارتباط دو نامزد پیش از عقد نکاح و روابط آنها در این دوره پرداخته و محدودیّتها و چگونگی ارتباطی که باید رعایت شود را توضیح می‌دهد. در همین بخش به نمونه‌های کتاب مقدّسی که شکل و محدودۀ ارتباط بین نامزدها در این دوران را مشخّص می‌کند، اشاره شده است.

همچنین نویسنده در خاتمۀ نمونه‌های کتاب مقدّسی بر این مطلب تأکید می‌کند که دوران نامزدی صرفاً از جهت آماده شدن برای زندگی مشترک است و بهتر است دوران نامزدی از جهت جلوگیری از ورود گناه و از دست دادن برکات روحانی کوتاه باشد. از آن جایی که این مطلب یکی از قضایای به روز و پیوسته پویا در کلیسا است در این قسمت به سایر شرایطی که اعضای کلیسا باید برای نامزد شدن آنها را مد نظر قرار دهند و حسب آنها عمل کنند، اشاره شده است.

پس از آن نویسنده در قدمی بزرگ‌تر با نگاه به کلام خدا در حالی که روی سخنش با ایمانداران کلیسا است سعی می‌کند همۀ نکات حیاتی و شرایطی که در امر ازدواج برای آگاهی یک ایماندار ضروری است و همچنین دشواریها و موانع احتمالی و حتّی ابدی برای ازدواج با یک شخص خاص و دارای شرایط ویژه را به تفصیل با جزئیات بیان کند. در دنیای امروز که بسیاری از ازدواجها با شکست مواجه می‌شوند و اخلاقیّات دچار آشفتگی شده‌اند، نویسنده بر اهمیّت این نکات و پیروی از آنها تأکید می‌کند تا ایمانداران بتوانند در مواجه با چنین اموری تصمیمی درست و مصمّم بر مبنای تعالیم کلام بگیرند.

در این بخش نویسنده به موارد دیگری همچون ازدواج با بی‌ایمانان و ادامۀ زندگی یک شخص ایماندارِ مسیحی در کنار همسری بی‌ایمان و همین طور شرایط و موانع ازدواج مجدّد برای افراد دارای شرایط ویژه، که سؤال بسیاری از ایمانداران امروزی است می‌پردازد و پاسخ پرسشهای احتمالی این حیطه را روشن می‌سازد.

در نهایت یکی دیگر از موضوعاتی که در این مقوله جالب توجّه است شرایط خاص ازدواج برای خدّام کلیسا است. نویسنده با برشمردن آیات مرتبط در عهد عتیق نشان می‌دهد که شرایط ازدواج برای کاهنان سخت‌تر و محدودتر بوده و او نمی‌توانست با هر کسی وارد پیوند ازدواج شود. از آن جایی که مسئولیّتهای خاص خادمین کلیسا به خصوص خدّام با خدمتهای کهانتی جلوۀ ویژه‌ای دارد برای آنها معیارهای ویژه‌ و ضوابط بسیار مهمی نیز تعریف شده تا آنها به نحو احسن و به عنوان نمونه‌ای مناسب برای جامعۀ ایمانی باشند.

در فصل پایانی کتاب، نویسنده به مبحث بغرنج طلاق که در نزد خداوند به عنوان امری مذموم و مکروه شناخته شده است، می‌پردازد. با افزایش روزافزون موارد طلاق، دیگر نه تنها این موضوع در کلیساها با شگفتی و اکراه همراه نیست بلکه حتّی آیات مربوط به این مبحث نیز دیگر در کلیساها بازگو نمی‌گردد. ولی از آن جایی که نویسنده به عنوان معلّم مسح شدۀ کلام در خود لزوم نگارش این مطلب را می‌دید سعی نمود حسب نیاز امروز کلیساها که در حال دست و پنجه نرم کردن با تأثیرات و رویکردهای خاص این معضل است تا آن جا که اصل ماهیت این قضیه و واقعیّات و تبعات آن حکم می‌کند به ایماندارانی که در شرف نکاح هستند و یا در روال زندگی متأهّلی به سر می‌بردند دربارۀ این موضوع هشدار لازم را بدهد تا ایمانداران پیش از وقوع امر با دقّت و حساسیّت بیشتری به این امر نگاه کنند و با آگاهی درست، تصمیم بگیرند.

اوّلین موردی که در این جا به روشنی دربارۀ آن سخن گفته شده کراهت خداوند از این عمل است. و هیچ کلیسایی نمی‌تواند امری را که به صراحت در کلام خدا به عنوان امری مکروه شمرده شده مجوّز ببخشد. امّا در ادامه بخش مهم‌تری در همین زمینه آمده که می‌تواند راهنما باشد. نویسنده با تمسّک به کلام، مفهوم و ماهیت طلاق را از جدایی تفکیک می‌کند تا این امر روشن گردد که طلاق در اصل باطل نمودن یک پیمان است امّا جدایی به مفهوم دوری گزیدن دو طرف از یک دیگر است بدون این که پیمان ازدواج باطل گردد.

نویسنده با استناد به آیات و تعالیم مستقیم کلام خداوند عیسی سعی می‌کند که اهمیّت حفظ پیوند ازدواج را به خوانندگان گوشزد کند. او با رجوع به عهد جدید، به صراحتِ کلام خداوند عیسی مسیح دربارۀ طلاق و جدایی، مفهوم این دو و شرایط خاص و استثنایی که بر هر کدام بار می‌شود و همچنین چگونگی شرایطی که مجوّز جدایی را فراهم می‌کند روشن سازد. هدف او این است تا هر فردی در مواجه با برخی مراحل دشوار در زندگی زناشویی بدون دلیل موجه یا از سر هوسرانی راه جدایی را پیشه نکند.

عیسی مسیح در تعالیم خود تأکید می‌کند که ازدواج پیوندی است که نباید به سادگی گسسته شود. او به صراحت می‌گوید که طلاق تنها در مواردی همچون خیانت مجاز است و در غیر این صورت امری بسیار ناپسند است. این تعالیم نشان می‌دهند که هر چند طلاق و جدایی در شرایط خاص و استثنایی مجاز است، امّا این تصمیمات باید با دقّت و تأمّل صورت گیرند و بر اساس دلایل موجه باشند.

از آن جایی که نویسنده با احساس وظیفه‌ای که بر دوش خود احساس می‌کرد، دست به نگارش این کتاب برد در این راستا تلاش نمود تا آن جا که به نجات و راه یابی یک ایماندار به ملکوت مرتبط است، حقایق مرتبط با ازدواج و طلاق را روشن نماید زیرا برای یک ایماندار عدم آگاهی و یا عدم توجّه به تعالیم در این زمینه می‌تواند منجر به پیامدهای تلخی همچون افتادن در گناه و یا از دست دادن جایگاههای آسمانی در آینده گردد.