در این نوبت از معرّفی آثار ارزشمند، به جلد یکم کتاب”الوهیّت 1 – شناخت خدا”نوشتۀ برادر لوک رایان خواهیم پرداخت؛ الوهیّت عنوان مجموعه‌ای سه جلدی است که جلد یکم آن با عنوان شناخت خدا به بررسی وجوه آشکار شدۀ ذات الوهی خدا به عنوان خدای قادر مطلق می‌پردازد. بدون شک این مجموعه یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین کتبی است که تا کنون در خصوص الوهیّت به رشتۀ تحریر درآمده است.

“الوهیّت” عنوان مجموعه کتبی چند جلدی است که منحصراً به معرّفی و شناخت خصوصیّات خدا در وجوهات مختلفِ آشکار شده‌اش بر روی زمین می‌پردازد. این مجموعه با هدف تبیین عمیق‌ و صحیح از مفاهیم الوهی و بازگشایی ابعاد حیاتی و بررسی نشدۀ این مبحث به شکل منسجم و مدوّن از ذات خداوند تألیف شده است.

شاید بتوان این موضوع را در دستۀ یکی از جنجالی‌ترین و پرچالش‌ترین مباحث در بین تمام ادیان خداپرست دانست. متأسّفانه، این جنجال در میان خود مدّعیان مسیحیّت نیز به مراتب شدیدتر و وخیم‌تر است، تا جایی که دیدگاه چندان مشترکی بین فرقه‌های مختلف وجود ندارد.

در این جلد، به بررسی مفهوم”خدا”به معنی عام آن یعنی”ال”و همچنین به اسم خاص خدا یعنی”الوهیم”و همچنین دربارۀ نام پر رمز و راز”یهوه”پرداخته شده است. نویسنده در مقدّمۀ کتاب اذعان می‌دارد که بسیاری از موضوعات مکتوب در این نوشتار، مکاشفات و دریافتهایی بودند که در لحظۀ نگارش در خصوص الوهیّت از روح‌القدس بر او آشکار گردید و با همین هدایت در خط سیری صحیح برای تشریح و توصیف باقی ماند. این مکاشفات او را راهنمایی کرده تا به دور از سردرگمیهای متداول پیرامون نگارش الوهیّت، با دیدگاهی جامع و لازم تا آن جا که اسباب فهم خواننده را مهیّا کند به او در درک صحیح  از این مفاهیم یاری رساند.

متاسّفانه تا کنون هر نوشتاری که در خصوص الوهیّت ارائه شده به عوض رسیدگی به موضوع الوهیّت به موضوعات بی‌ربط دیگری همچون تثلیث و یا نظرات مخالفان تثلیث و ثبوت وجودیّت خدایی واحد پرداخته است و در این حین آن قدر موضوع تثلیث پررنگ و برجسته گشته که هرگز کسی به چنین طریق جامع و شیوا که مستندات و تعالیم آن برگرفته از کتاب مقدّس باشد به تمامی زوایای ذات الوهی خدا توجّه نکرده است و چنین دقّت و رویکردی را کمتر می‌توان در دیگر آثار این عصر دید.

نویسندۀ کتاب حاضر، بعد از دریافت مسح خاص خدمت تعلیم کلام، سالها وقت خود را به مطالعه، تحقیق، و تدریس در زمینۀ مباحث کتاب مقدّسی و همچنین به برگزاری کلاسهای تعلیمی در این زمینه و جلسات معرّفی و شناخت الوهیّت در کلیسای خداوند عیسی مسیح، تخصیص داده است. نگارندۀ کتاب بر اساس الهام و التزامی که در خود احساس می‌کرد، تصمیم گرفت دست به قلم برده و کتاب”الوهیّت”را به رشتۀ تحریر درآورد.

کتاب”الوهیّت”نه تنها از دیدگاه‌های رایج در کلیساها فاصله گرفته، بلکه تنها با استناد به مفاهیم و مصادیقی که در کتاب مقدّس وجود دارد، به بررسی و تشریح موضوع الوهیّت پرداخته است. نویسنده در این کتاب تلاش کرده است تا به جای پرداختن به مباحث تکراری و جنجالی مانند تثلیث یا نظرات مخالفان آن، به عمق مفاهیم و اصول اساسی الوهیّت بپردازد. او با رویکردی متفاوت و نگاهی تازه، سعی کرده است تا خواننده را به معرفتی نزدیک نماید که در آن بتواند با حقیقت و ذات الوهی خداوند به خوبی آشنا گردد.

این کتاب به دلیل رویکرد منحصر به فرد و استنادات دقیق به کتاب مقدّس، از آثار بسیار ارزشمند و قابل توجّه در مسیحیّت محسوب می‌شود. نویسنده با بهره‌گیری از تجارب تعلیمی خود و همچنین مکاشفات و الهامات روح‌القدس، اثری پدید آورده که می‌تواند راهگشای بسیاری از پرسشها و ابهامات در زمینۀ الوهیّت باشد.

نویسنده با هدایت و زاویۀ دید لازم که نیازمند معرّفی ذات خدای قادر مطلق است در مجموعه کتب سه جلدی الوهیّت، به مسائل خاصی همچون: جوهر وجودی خدا، وجوهات آشکار شدۀ او، عناوین و نام حقیقی او، شخصیّت او که شامل خصوصیّات، معیارها، سلایق، طرق ارتباطی، بخششها، احکام و مواردی که مورد نفرت او می‌باشد پرداخته است.

با توجّه به این که خدا در طول تاریخ بشریّت در سه وجه خدای قادر مطلق و پسر خدا یعنی عیسی مسیح و روح خدا که همان روح‌القدس می‌باشد بر انسانها ظاهر شده، به همین ترتیب نیز در این مجموعه کتب نسبت به شناخت خدا و هر کدام از جایگاه‌های او معرفت پیدا خواهید کرد. کتاب حاضر که جلد اوّل این مجموعه است به مسائل شناخت الوهیّت خدا در جایگاه خدای قادر مطلق و پدر سرمدی که نادیدنی است پرداخته شده.

 جلد اوّل کتاب که منحصراً به موضوع خدای قادر مطلق اختصاص دارد، در ابتدا به مفهوم الوهیّت پرداخته و درکی صحیح از این واژه ارائه می‌دهد و اهمیّت شناخت الوهیّت را برای هر فرد مسیحی تبیین می‌کند. سپس به نامهای مختلف خدا در کتاب مقدّس و معانی آنها می‌پردازد. مباحث بعدی که با دقّت و عمقی بررسی شده‌اند، به نکاتی اشاره دارند که ندانستن آنها می‌تواند مانع از شکل‌گیری رابطه صحیح مورد نظر برای هر ایماندار باشد. این نکات و توصیف دقیق آنها مشتمل بر این موارد است:

اَشکال جلوه‌گری خدا: شامل چگونگی ظهور و تجلّی خداوند برای تعامل با بشر در طول تاریخ.

ده طریق ارتباطی او با انسانها: که خداوند بدانها با انسان‌ ارتباط برقرار می‌کند و شخص از خدا دریافتی می‌یابد.

معرّفی جامع از کتب مقدّس: که بیانگر اهمیّت دادن خداوند به کلامش و تعیین چهارچوب است.

انواع جلال آشکار شدۀ خدا: بررسی تجلّیات مختلف جلال خدا در ارتباط با زمینیان.

حالات و فضایی که خدا در آن با بشر ارتباط برقرار می‌کند: شرایطی که در آنها خداوند با انسانها در تعامل است.

خصوصیّات خاص خدا: کتاب در پایان به بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مبحث یعنی خصوصیّات خاص خدا می‌پردازد که توجّه به آنها در هر لحظه از زندگی یک ایماندار مسیحی اهمیّت ویژه و فوق‌العاده‌ای دارد که در صورت نادیده گرفتن می‌توانند منجر به مردود شدن فرد برای حضور در ملکوت خدا شوند چون در این بخش، مواردی ذکر گردیده که خدا به صراحت در کلامش نسبت به آنها اظهار نفرت یا کراهت کرده، و چنان چه فرد بدون اطّلاع یا از روی عمد دست به اموری بزند که خداوند از آنها اظهار کراهت و نفرت کرده آنگاه با چگونه معیاری شخص می‌تواند در ارتباطش با خدا به او نزدیک‌تر گردد.

شناخت دقیق از خداوند و درک الوهیّت به ایماندار مسیحی کمک می‌کند تا در ارتباطش با خدا رابطه‌ای صحیح و معنادار مبتنی بر شناخت درست از خداوند و طریق ارتباط با او و صفات خدا و معیارهای ارزشمند او، شکل بگیرد. یک ایماندار مسیحی با آگاهی از معیارهای مد نظر خداوند و تبعیّت از بایدها و نبایدهایی که در این مسیر از پیش در کلام خدا آمده خود را به آن تقدّسی که برای بودن در کلیسای خدا ضرورت دارد، نزدیک می‌نماید و در کنار آن نشان می‌دهد که روح‌القدس این تبدیل را در او آغاز نموده و فرد تمایل و غیرت برای زندگی کردن مطابق با کلام خدا و معیارهای او دارد.  

برعکس، نداشتن معرفت صحیح از الوهیّت و نادیده گرفتن و عمل نکردن به بایدها و نبایدهای کلام، و الحاح در اعمالی که مورد نفرت خدا است، علاوه بر این که از عدم شناخت الوهیّت حکایت می‌کند، نشانگر عدم پذیرش شخص برای تغییر و تبدیل است که بایست توسّط روح‌القدس در شخص صورت گیرد. برآیند نهایی این نوع عملکرد وجود موانع حیاتی برای ورود فرد به ملکوت خدا است.

در این بخش علاوه بر استنادات مدلّل و بیان موشکافانه‌ای که تنها از یک معلّم مسح شدۀ خداوند می‌توان انتظار داشت، شما با مباحثی بسیار جالب و حتّی تکان‌ دهنده‌ مواجه خواهید شد. این مطالب که شاید برای بسیاری از خوانندگان برای اوّلین بار آشکار می‌شود، کتاب را نه تنها دلنشین و جذّاب، بلکه بسیار مهم و با ارزش نشان می‌دهد. نویسنده با بهره‌گیری از دانش عمیق و الهام‌ روح‌القدس، به بررسی دقیق و جزئیاتی از مفاهیم الوهی می‌پردازد که کمتر کسی تا به حال به آنها پرداخته است. این نگاه موشکافانه و دقیق به مفاهیم الوهی، خواننده را به تفکّری عمیق وادار می‌کند تا به شناختی بهتر و کامل‌تر از خداوند و صفات او نائل گردد.

بسیاری از مطالب مطرح شده در این کتاب، با وجود سادگی و روشنی بیان، چنان عمیق و اثر گذارند که ممکن است دیدگاه خوانندگان را به کلی دگرگون سازند و حتّی شوک‌آور باشند. این ویژگیها باعث می‌شوند که خواندن کتاب برای هر کسی که به دنبال فهم عمیق‌تر و دقیق‌تر از مفاهیم الوهی است، تجربه‌ای بی‌نظیر و آموزنده باشد.

حسب اذعان نویسنده، این مجموعه با وجود غنی بودن مطالب امّا در برگیرندۀ تمام مباحث الوهیّتی نیست این مجموعۀ سه جلدی حسب نیاز ضروری و حیاتی برای تمام نوایمانان و ایماندارانی تنظیم شده که برای داشتن ایمانی حقیقی بر پایۀ کتاب مقدّس، حتماً بایست برای داخل شدن و ماندن در کلیسای خدا دارای درک درستی از ذات الوهی خدا باشند، به عبارتی این مباحث خوراک تمام مسیحیان است. سایر مباحث الوهیّتی و تعالیم عالی که می‌تواند باعث ایجاد جالشهای بزرگی گردد صرفاً درخور کسانی است که این مباحث را به کاملیّت درک کرده و آموزه‌های بنیادی را پشت سر گذرانده باشند، تا از هرگونه لغزش به دور بمانند.